กระทงวัสดุจากธรรมชาติ

ตำนานการลอยกระทง

เทศกาลลอยกระทงถือเป็นประเพณีเก่าแก่ของไทยที่มีในสมัยกรุงสุโขทัย เรียกกัน
ว่า งานลอยพระประทีป หรือลอยโคม ซึ่งเป็นงานนักขัตฤกษ์รื่นเริงของประชาชนทั่วไป
ต่อมานางนพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณ์ พระสนมเอกของพระร่วงได้คิดประดิษฐ์กระทง
ลอยเป็นดอกกุมุท โดยนำกลีบดอกไม้มาเย็บซ้อนสลับสีเป็นลวดลาย ปักธูปและเทียน
ลอยไปตามลำน้ำ สมเด็จพระร่วงเจ้าทอดพระเนตรแล้วชมว่า โคมดอกบัวงดงามอย่าง
ประหลาด จึงบัญญัติให้ทำโคมลอยรูปดอกบัวในวันเพ็ญเดือนสิบสองสืบมา
คนสมัยโบราณเชื่อกันว่า การลอยกระทงกระทำเพื่อเป็นการสักการะรอยพระพุทธบาทที่
แม่น้ำนัมมทานที ซึ่งเป็นแม่น้ำ สายหนึ่งที่อยู่ในแคว้นทักขิณา ของประเทศอินเดียและอีกส่วนหนึ่งเชื่อว่า เพื่อบูชาพระธาตุจุฬามณีบนสวรรค์

ในปัจจุบันได้สรุปเหตุผลในการลอยกระทงไว้ดังนี้
1. เพื่อขอขมาต่อพระแม่คงคา และเพื่อบูชารอยพระพุทธบาทตามคติความเชื่อโบราณ
2. เพื่อรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวไทยไว้มิให้สูญหายไปตามกาลเวลา
3. เพื่อระลึกถึงคุณค่าของแม่น้ำลำคลอง ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิต
เทศกาลลอยกระทง หมายถึง ประเพณีที่ทำตรงกับคืนวันเพ็ญ เดือน 12 มีการประดิษฐ์
กระทงเป็นรูปแบบต่าง ๆ เช่น ดอกบัว เรือ และแพ ส่วนใหญ่จะใส่ธูป 3 ดอก เทียน 1 เล่ม ดอกไม้
และเงินเหรียญ แล้วนำไปปล่อยลงสู่แม่น้ำลำคลอง

การลอยกระทงในปัจจุบัน
เมื่อถึงวันเพ็ญหรือวันพระจันทร์เต็มดวงในเดือน 12 ของทุกปี ชาวบ้านจะจัดเตรียมทำ
กระทงจากวัสดุที่หาง่ายตามธรรมชาติ นำมาประดิษฐ์เป็นกระทงสวยงาม ปักธูปเทียน ดอกไม้
และเงินเหรียญ
ก่อนที่จะนำกระทงไปลอย ก็จะทำการอธิษฐานขอขมาต่อพระแม่คงคา เพื่อให้รู้ถึงคุณค่า
ของน้ำ หรือแม่น้ำ ลำคลอง อันเป็นสิ่งจำเป็นและมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตตามความเชื่อแต่
โบราณ

คุณค่าและความสำคัญ
ประเพณีลอยกระทง นับเป็นประเพณีที่มีคุณค่าต่อครอบครัว ชุมชน สังคม และศาสนา
กล่าวคือ
1. คุณค่าต่อครอบครัว ทำให้สมาชิกในครอบครัวได้ทำกิจกรรมร่วมกันในการประดิษฐ์กระทง-
ลอย
2. คุณค่าต่อชุมชน ทำให้เกิดความสามัคคีในชุมชน เช่น การจัดกิจกรรมประกวดกระทงลอย
เพื่อเป็นการส่งเสริมและสืบทอดงานด้านการฝีมือ และเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรม
3. คุณค่าต่อสังคม ทำให้มีความเอื้ออาทรต่อสิ่งแวดล้อมด้วยการช่วยกันรักษาความสะอาด
แม่น้ำ ไม่ทิ้งสิ่งปฏิกูลลงในแม่น้ำลำคลอง
4. คุณค่าต่อศาสนา ช่วยกันทำนุบำรุงศาสนา เช่น ทางภาคเหนือ ลอยกระทงเพื่อเป็นการ
บูชารอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า

ขอบคุณภาพประกอบจาก_http://campus.sanook.com/910912/